Utrata przytomności

Utrata przytomności – to stan, w którym poszkodowany nie reaguje na bodźce zewnętrzne. Przyczyny:

• urazy – zwykle urazy głowy
• wstrząs
• padaczka, udar mózgu i inne choroby układu nerwowego
• choroby metaboliczne – cukrzyca
• choroby układu krążenia – zawał serca, nagłe zatrzymanie krążenia
• choroby układu oddechowego – ostra niewydolność oddechowa
• substancje chemiczne – alkohol, leki, jady zwierzęce
• zadławienie, przegrzanie, hipotermia, utopienie, reakcja uczuleniowa, porażenie prądem elektrycznym
• i inne związane z wpływem środowiska

Postępowanie – Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dorosłych

1. Upewnij się, czy poszkodowani i wszyscy świadkowie zdarzenia są bezpieczni.
2. Delikatnie potrząśnij za ramiona i głośno zapytaj: „Czy wszystko w porządku?”
3. Jeżeli reaguje dowiedz się o stanie poszkodowanego jak najwięcej i w razie potrzeby zawołaj pomoc.
4. Jeżeli nie reaguje:
   • Głośno zawołaj pomoc.
   • Odwróć poszkodowanego na plecy i udrożnij drogi oddechowe odginając głowę i unosząc żuchwę.
   • Oceniając ruchy klatki, wyczuwając oddech na policzku i słuchając sprawdź czy poszkodowany oddycha.
   • Jeśli oddech jest prawidłowy ułóż poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej i wezwij pomoc, regularnie oceniaj oddech.
   • Jeśli oddech jest nieprawidłowy:
     1. Wyślij kogoś po pomoc, a jeśli jesteś sam zostaw poszkodowanego i sam zawołaj pogotowie.
     2. Rozpocznij uciskanie na środku klatki piersiowej z częstością 100/min.
     3. Po 30 uciśnięciach udrożnij drogi oddechowe i wykonaj 2 oddechy ratownicze.
     4. Powtarzaj sekwencję 30 uciśnięć i 2 oddechów do czasu gdy:
        • Przybędą służby medyczne.
        • Pacjent zacznie oddychać.
        • Ulegniesz wyczerpaniu – jeśli na miejscu jest 2 ratowników powinni się zmieniać co 1-2 min. by zapobiec zmęczeniu.

Gdy nie jesteś w stanie lub nie chcesz wykonywać oddechów ratowniczych zastosuj uciśnięcia klatki
piersiowej 100/min.
Celem nabycia praktyki każdemu zaleca się odbycie szkolenia z zakresu podstawowych zabiegów
resuscytacyjnych (BLS)!!!

Rany otwarte

• gdy występuje krwawienie – tamować przez przyłożenie jałowego opatrunku bezpośrednio na ranę i uciśnięciu go:
  • umocowanie opatrunku bandażem; kontynuować ucisk do ustania krwawienia. Taki opatrunek nazywamy opatrunkiem uciskowym (nie mylić z opaska uciskowa!)
  • jeśli opatrunek przesiąka krwią – dołożyć kolejne warstwy nie zdejmując starego i nie zwalniając ucisku
  • jeśli krwawienie nadal nie ustaje, unieść krwawiąca kończynę nie zwalniając ucisku
  • unieruchomić krwawiąca kończynę
  • jeśli powyższe metody zawodzą – zastosować ucisk na tętnice powyżej miejsca krwawienia (tętnica ramienna poniżej dołu pachowego na kończynie górnej albo tętnica udowa w pachwinie na kończynie dolnej)
  • opaska uciskowa powinna być stosowana w bardzo ciężkich urazach jak amputacje lub zmiażdżenia. opaska musi być widoczna przez cały czas, nie wolno jej przykrywać, należy opisać opaskę hasłem „opaska uciskowa” oraz godzina jej założenia
• zabezpieczenie oderwanych lub amputowanych części ciała. Nieoderwane do końca części ciała należy przyłożyć w swoje oryginalne miejsce i przybandażować. Amputowane – zabezpieczyć w jałowej gazie i przetransportować w wilgoci i chłodzie z chorym do szpitala (UWAGA! Nigdy nie zamrażać!)
• jeżeli w ranie widoczne sa narzady wewnetrzne, np. jelita, nie wolno odprowadzac ich do jamy brzusznej, możne jedynie przykryc je jałowa, wilgotna gaza
• jeżeli w ranie widoczne są wbite w nią ciała obce, np. pręt, nóż itp. to nie wolno ich wyjmować – ryzyko masywnego krwotoku!

Krwotok wewnętrzny

W przeciwieństwie do krwotoku zewnetrznego, tutaj nie ma miejsca wypływ krwi z rany na zewnatrz
ciała. Rozpoznanie na podstawie objawów mogących świadczyć o krwotoku:

• blady kolor skóry, przyspieszone tętno i oddech
• wykrztuszanie wydzieliny podbarwionej krwią lub krwi – krwawienie z płuc
• powiększenie się obwodu brzucha, zasinienie pod którymś z łuków żebrowych – krwawienie z narządów jamy brzusznej (wątroby, śledziony)
• krwawienie towarzyszące złamaniom zamkniętym; może towarzyszyć temu obrzęk, zasinienie, zwiększone ucieplenie.
• wymiotowanie krwią bądź treścią fusowata, krwiste lub smoliste stolce świadczą o krwawieniu z
• przewodu pokarmowego

Postępowanie:

• ocena stanu poszkodowanego – świadomości, oddechu, tętna
• wezwanie pomocy
• zbadanie poszkodowanego i ustalenie rozpoznania
• przy krwawieniu wewnątrz kończyn – unieruchomienie
• ułożenie poszkodowanego w pozycji przeciwwstrząsowej (z lekko uniesionymi kończynami dolnymi)
• okrycie poszkodowanego
• okresowa kontrola parametrów życiowych
• NIE podawać poszkodowanemu niczego doustnie.

Silny ból w klatce piersiowej – podejrzenie zawału serca

1. Wezwanie pogotowia ratunkowego (lub lekarza gdy jest na miejscu).
2. Ułożenie w pozycji siedzącej lub półsiedzącej – zmniejsza powrót krwi żylnej obwodowej do serca i obniża jego obciążenie.
3. Ograniczenie ruchów poszkodowanego. Wysiłek zwiększa zapotrzebowanie na tlen także w obrębie niedotlenionego obszaru serca – powiększenie zmian martwiczych.
4. Zapewnienie komfortu psychicznego – stres zwiększa zapotrzebowanie na tlen.
5. Rozluźnienie krawata, rozpięcie kołnierzyka koszuli.
6. Dostęp świeżego powietrza
7. Jeżeli poszkodowany leczy się na serce i posiada nitroglicerynę, podać podjęzykowy, jeżeli ból nie ustąpi w ciągu 5 minut, dawkę powtórzyć.
8. Można podać aspirynę doustnie (przeciwwskazania: choroba wrzodowa, alergia).
9. Kontrola stanu poszkodowanego z uwagi na możliwość gwałtownego pogorszenia się.
10. W przypadku zatrzymania oddechu i krążenia – resuscytacja krążeniowo-oddechowa.

Oparzenia

1. Odsuniecie poszkodowanego do źródła ciepła.
2. Ugaszenie odzieży. Przyczepiony do ubrania palący się materiał musi zostać usunięty, podczas gdy przyczepiony do skóry powinien tam pozostać.
3. Zabezpieczenie drożności dróg oddechowych (należy  usunąć oparzonego z pomieszczenia zadymionego)
4. Natychmiastowe schładzanie zimna woda oparzonej powierzchni przez kilkanaście minut (zmniejsza to stopień oparzenia, ponieważ zimna woda odbiera oparzonej skórze ciepło, działa przeciwobrzękowo a ponadto uśmierza ból). Należy  pamiętać, że woda powinna być czysta i mieć ok. 20 st.C. Można zanurzyć poszkodowanego w wannie, na co najmniej 20 minut.
5. Przy oparzeniach w obrębie jamy ustnej i gardła poszkodowany powinien płukać gardło zimna woda albo ssać kawałki lodu.
6. W przypadku  oparzeń chemicznych np. kwasem lub zasada, należy spłukiwać oparzona powierzchnie strumieniem  bieżącej wody przez 15 minut. Jedynie w przypadku ofiar oparzonych wapnem niegaszonym przed zmywaniem oparzonej powierzchni należy najpierw na sucho wytrzeć wapno ze skóry.
7. Trzeba koniecznie zdjąć obrączki, pierścionki, krawat itp. – ze względu na szybko pojawiający  się obrzęk.
8. W celu uniknięcia zakażenia należy zaopatrzyć ranę jałowym opatrunkiem.
9. W przypadku stwierdzenia objawów wstrząsu należy ułożyć poszkodowanego w pozycji przeciw wstrząsowej.
10. Należy przewieźć oparzonego do szpitala.

Czego nie wolno robić:

Wypadek-na-polowaniu